Khutbah I:
اَلْحَمْدُ ِللهِ الَّذِيْ وَفَّقَنَا ِلإِتْمَامِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَأَعَانَناَ عَلىَ الصِّيَامِ وَالْقِيَامِ وَجَعَلَنَا خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ للِنَّاسِ. نَحْمَدُهُ عَلَى تَوْفِيْقِهِ وَهِدَايَتِهِ. وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ الْمَلِكُ الْحَقُ الْمُبِيْنُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ خَاتَمُ النَّبِيِّيْنَ. وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَالتَّابِعِيْنَ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْن.
أَمَّا بَعْدُ: فَيَا عِبَادَ اللهِ، أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَ الْمُتَّقُوْنَ، وَطَاعَتِهِ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ قَالَ اللهُ تَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ: أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَلَقَدْ اٰتَيْنَا لُقْمٰنَ الْحِكْمَةَ اَنِ اشْكُرْ لِلّٰهِ ۗوَمَنْ يَّشْكُرْ فَاِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ حَمِيْدٌ
Jamaah Jumat ingkang Minulyo
Monggo kito sareng-sareng ningkatake raos takwo dumateng Guti Allah kanti ngelampahi perintahipun lan nebihi awisanipun supados pikantuk kabegjan dunyo akhirat. Wonten siang meniko kito sedoyo keluberan bahagio lan kaberkahan kranten dinten Jumat dados dinten penuh berkah lan rahmate Gusti Allah.
Dinten ingkang dipun wastani sayyidul ayyam meniko dintene bebungah, lan dinten makempale umat Islam sami ngelampahi ibadah shalat Jumat. Kahanan meniko kedah dibarengi raos syukur dumateng Gusti Allah amargi paring kito saget kepanggih sinten kimawon ingkang ngelampahi shalat Jumat.
Dinten Jumat ugi dados nikmat agung ingkang mboten saget keitung tumpo-tumpone ganjaran, amergi mulai dinten Kamis sampun dipun isi kaliyan poso sunnah lan dipun pungkasi kaliyan shalat Jumat. Pramilo kenikmatan arupi nopo kimawon sejatine sampun dipun luberaken marang menungso, ananging katah ingkang kesupen lan mboten saget ngitung. Pramilo Gusti Allah dawuh:
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ (النحل: ١٨)
Artosipun: Lamun siro kabeh arep ngitung nikmate Allah, mongko siro kabeh ora bakal iso ngitung, saktemene Gusti Allah iku dzat pengapuro tur welas asih.
Peparing arupi iman, islam, paseduluran, guyub, rukun lan tulung-tinulung meniko setengah saking nikmat agung ingkang sering kito laliaken. Sejatine nikmat kasebat niku kedah disyukuri kanti tindak lampah ingkang sae, ngabekti dumateng perintah Gusti Allah lan dawuh Rasulullah.
Ma’asyiral Muslimin Rahimakumullah
Dinten Jumat sampun dipun kebaki kesaenan, sehinggo kito nggadah kesempatan supados cancut taliwondo ingatase nindaaken ibadah, taqarub ilalLah. Tiyang ingkang ngelampahi ibadah kanti ikhlas, mongko kalebet tiyang ingkang syukur marang nikmat ingkang sampun dipun paringake piyambake Setunggale ayat ingkang mertelaaken babakan syukur dipun sebataken wonten surat Luqman, ayat 12:
وَلَقَدْ اٰتَيْنَا لُقْمٰنَ الْحِكْمَةَ اَنِ اشْكُرْ لِلّٰهِ ۗوَمَنْ يَّشْكُرْ فَاِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهٖۚ وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ حَمِيْدٌ
Artosipun: Lan ingsun (Allah) wes paring ilmu hikmah maring Luqman, tegese, syukuro dumateng Gusti Allah, lan sopo wonge syukur dumateng Allah, mongko saktemene wong iku syukur maring awake dewe, lan sopo wonge ora syukur, mongko saktemene Gusti Allah iku dzat kang semugih tur pinuji.
Setunggale ulama tafsir nyebatake Ilmu hikmah ingkang diparingake dateng Luqman nggih meniko paham babakan agomo. Lajeng kedah dipun syukuri. Syukur artose ngelem, muji nikmate Gusti Allah.
Hadirin ingkang Minulyo
Gusti Allah sampun paring pepiling kagem kito sedoyo supados istiqomah anggenipun syukur marang nikmate Gusti Allah, kranten menawi mboten purun syukur, mongko bakal dipun adzab kaliyan Gusti Allah.
وَاِذْ تَاَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَاَزِيْدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ اِنَّ عَذَابِيْ لَشَدِيْدٌ
Artosipun: Lan ilingo, nalikane Gusti Allah paring maklumat: saktemene lamun siro kabeh podo syukur, mongko ingsun tambahi, lan lamun siro kabeh kufur, mongko saktemene sikso ingsun iku banget larane (Ibrahim: 7)
Wonten tafsir Ibn Katsir dipun pertelaaken bilih ayat meniko negesaken roso syukur dumateng nikmat ingkang dipun paringi kaliyan Gusti Allah niku bakal dipun tambahi kenikmatane, kosok wangsule, sinten kimawon ingkang kufur nikmat, bakal dipun sikso.
Pramilo, saking dawuh-dawuh kasebat, perlu kito niti pirso penggaleh piyambak; nopo kito sampun syukur ingatase nikmate Gusti Allah? Menawi dereng, monggo inggal bersyukur lan monggo kito katahaken ngucap alhamdulillah kanti dipun sarengi tindak lampah ingkang sae minongko dados raos syukur. Amergi tasik katah sanget tiyang ingkang supe bersyukur. Gusti Allah sampun ngimutaken:
وَقَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ
Artosipun: Kedik banget saking kawulo ingsun ingkang akeh syukure (Saba’: 13)
Walhasil, Mugi-mugi kito saget kalebet tiyang ingkang remen muji dan syukur dumateng Gusti Allah, hinggo kecatet umate Kanjeng Nabi Muhammad ingkang minassyakirin. Amin.
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم، بسم الله الرحمن الرحيم: رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ
باَرَكَ اللهُ لِيْ وَلكمْ فِي القُرْآنِ العَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيّاكُمْ بِالآياتِ وذِكْرِ الحَكِيْمِ. إنّهُ تَعاَلَى جَوّادٌ كَرِيْمٌ مَلِكٌ بَرٌّ رَؤُوْفٌ رَحِيْمٌ
Khutbah II
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيْرًا كَمَا أَمَرَ. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ إِرْغَاماً لِمَنْ جَحَدَ بِهِ وَكَفَرَ. وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ سَيِّدُ الخَلاَئِقِ وَالْبَشَرْ. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى سَيِّدِنَا وَمَوْلاَنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ إِلَى يَوْمِ الدين.
أَمَّا بَعْدُ فَياَ اَيُّهَا النَّاسُ اِتَّقُوا اللهَ فِيْمَا أَمَرَ وَانْتَهُوْا عَمَّا نَهَى وَاعْلَمُوْا أَنَّ اللهَ أَمَرَكُمْ بِأَمْرٍ بَدَأَ فِيْهِ بِنَفْسِهِ وَثَـنَى بِمَلآ ئِكَتِهِ بِقُدْسِهِ وَقَالَ تَعاَلَى إِنَّ اللهَ وَمَلآئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلىَ النَّبِى يآ اَيُّهَا الَّذِيْنَ آمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا. اللهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلِّمْ وَعَلَى آلِ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَنْبِيآئِكَ وَرُسُلِكَ وَمَلآئِكَةِ اْلمُقَرَّبِيْنَ وَارْضَ اللّهُمَّ عَنِ اْلخُلَفَاءِ الرَّاشِدِيْنَ أَبِى بَكْرٍ وَعُمَر وَعُثْمَان وَعَلِىّ وَعَنْ بَقِيَّةِ الصَّحَابَةِ وَالتَّابِعِيْنَ وَتَابِعِي التَّابِعِيْنَ لَهُمْ بِاِحْسَانٍ اِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ وَارْضَ عَنَّا مَعَهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ
اَللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَاْلمُؤْمِنَاتِ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَاْلمُسْلِمَاتِ اَلاَحْيآءُ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ اللهُمَّ أَعِزَّ اْلإِسْلاَمَ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَأَذِلَّ الشِّرْكَ وَاْلمُشْرِكِيْنَ وَانْصُرْ عِبَادَكَ اْلمُوَحِّدِيَّةَ وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَ الدِّيْنَ وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ اْلمُسْلِمِيْنَ وَ دَمِّرْ أَعْدَاءَ الدِّيْنِ وَاعْلِ كَلِمَاتِكَ إِلَى يَوْمَ الدِّيْنِ. اللهُمَّ ادْفَعْ عَنَّا اْلبَلاَءَ وَاْلوَبَاءَ وَالزَّلاَزِلَ وَاْلمِحَنَ وَسُوْءَ اْلفِتْنَةِ وَاْلمِحَنَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ عَنْ بَلَدِنَا اِنْدُونِيْسِيَّا خآصَّةً وَسَائِرِ اْلبُلْدَانِ اْلمُسْلِمِيْنَ عآمَّةً يَا رَبَّ اْلعَالَمِيْنَ. رَبَّنَا آتِناَ فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى اْلآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
عِبَادَاللهِ ! إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِاْلعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتآءِ ذِي اْلقُرْبىَ وَيَنْهَى عَنِ اْلفَحْشآءِ وَاْلمُنْكَرِ وَاْلبَغْي يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ وَاذْكُرُوا اللهَ اْلعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوْهُ عَلىَ نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرْ